Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst
Spitsstelig kristalkopje (Didymium bahiense)
Didymium bahiense (Spitsstelig kristalkopje)
Meest opvallend is de oranje- tot roodbruine, spits toelopende steel.
De vruchtlchamen lijken bolvormig, maar zijn eigenlijk schijfvormig. Het peridium heeft een okerkleurige, verdikte basale plaat. Het vruchtlichaam buigt zich rond deze plaat naar de steel en zo ontstaat het wat bolvormig uiterlijk.
Beschrijving Nannenga
Sporangia in groepjes.
Hypothallus schijfvormig, dof en bijna zwart.
Steel 2-3x zo lang als diam. sporangia, spits toelopend, maar recht, voet donker, met weinig of veel stofdeeltjes. Bovenste deel okerkleurig, lager oranje of oranje roodbruin. Geen kalk.
Peridium dun en kleurloos of lichtgeel met okerkleurige verdikte basale plaat met daarop in het sporangium al dan niet amorfe kalk (pseudocolumella). Buitenzijde bestoven met witte kalkkristalsterren.
Onregelmatig openbrekend.
Capillitiumdraden overvloedig, dichotoom vertakt, soms ook met dwarsverbindingen, donker- of lichtbruin met bleke uiteinden en kleine, donkere zwellingen.
Sporen in massa donkerbruin, bij doorvallend licht bruin tot donker lilagrijs, (9-)10-12(-14,5) mu, met wratjes en groepjes grotere wratjes.
Plasmodium bruin, in gesteeld stadium wit.
Meest opvallend is de oranje- tot roodbruine, spits toelopende steel.
De vruchtlchamen lijken bolvormig, maar zijn eigenlijk schijfvormig. Het peridium heeft een okerkleurige, verdikte basale plaat. Het vruchtlichaam buigt zich rond deze plaat naar de steel en zo ontstaat het wat bolvormig uiterlijk.
Beschrijving Nannenga
Sporangia in groepjes.
Hypothallus schijfvormig, dof en bijna zwart.
Steel 2-3x zo lang als diam. sporangia, spits toelopend, maar recht, voet donker, met weinig of veel stofdeeltjes. Bovenste deel okerkleurig, lager oranje of oranje roodbruin. Geen kalk.
Peridium dun en kleurloos of lichtgeel met okerkleurige verdikte basale plaat met daarop in het sporangium al dan niet amorfe kalk (pseudocolumella). Buitenzijde bestoven met witte kalkkristalsterren.
Onregelmatig openbrekend.
Capillitiumdraden overvloedig, dichotoom vertakt, soms ook met dwarsverbindingen, donker- of lichtbruin met bleke uiteinden en kleine, donkere zwellingen.
Sporen in massa donkerbruin, bij doorvallend licht bruin tot donker lilagrijs, (9-)10-12(-14,5) mu, met wratjes en groepjes grotere wratjes.
Plasmodium bruin, in gesteeld stadium wit.
Kenmerken van het geslacht Kristalkopje (Didymium) waartoe Spitsstelig kristalkopje behoort.
Didymium (Kristalkopje)
Vruchtlichamen zittend of gesteeld.
Peridium vliezig met een laag kalkkristallen of uit kalkkristallen samengestelde schubben of plaatjes. Soms vertoont de schaal slechts op het breukvlak een kristallijne structuur of de schaal is bestoven met losse kristallen.
Vaak is er een columella of een kalkafzetting aan de voet van het peridium (bij zittende soorten). Er kan ook een pseudocolumella zijn in de vorm van een dikke, basale peridiale plaat met kalk. *
De capillitiumdraden zijn vertakt, soms onderling verbonden, ze hebben soms ook kleine verdikkingen.
Sporen in massa donkerbruin.
Kristalkopjes worden veel gevonden op hyacintbollen die binnenshuis in bakjes tot bloei gebracht worden (Kijk op exoten, april 2019 NMV). Alle in Nederland voorkomende soorten werden gevonden.
Michel Poulin onderscheidt in zijn studie " Étude sur la terminologie des columelles de Myxomycètes " meerdere, kenmerkende steeluiteinden bij vooral Didymium.
Kort samengevat komt het op het volgende neer:
Columella bij Didymium
Echte columella - steel loopt door tot in het sporangium. Bij zittende sporangia is de steel geheel verborgen in het vruchtlichaam.
Basale columella - uitsteeksel van de steel aan de voet van de sporocyste. De vorm is variabel. De columella dringt niet door tot in het vruchtlichaam. Bij zittende sporangia is deze columella vaak gevuld met kalk. Bij sommige gesteelde sporangia is het soms lastig om te onderscheiden of het peridium de top van de steel gekromd bedekt (basale columella) of dat de steel doordringt tot in het vruchtlichaam (echte columella).
Didymium kent 2 speciale soorten basale columella.
Secundaire columella - uitsteeksel aan de steeltop gevormd door een opeenhoping van kalkkristallen, afkomstig van het peridium. Het uitsteeksel is gescheiden van het bovenste deel door een dun vliesje waar de draden van het capillitium aan bevestigd zijn. Als de steel kalkrijk is, is de secundaire columella niet te onderscheiden. Je zou van een pseudocolumella kunnen spreken.
Hypocolumella - bij sterk gekromde vruchtlichamen is de steel bedekt door het peridium dat aan de binnenzijde bekleed is met een laag kalkkristallen. Deze structuur lijkt op de bovengenoemde basale columella. Deze columella komt voor bij soorten met een schijfvormig vruchtlichaam dat rond de steeltop gebold is.
Didymium (Kristalkopje)
Vruchtlichamen zittend of gesteeld.
Peridium vliezig met een laag kalkkristallen of uit kalkkristallen samengestelde schubben of plaatjes. Soms vertoont de schaal slechts op het breukvlak een kristallijne structuur of de schaal is bestoven met losse kristallen.
Vaak is er een columella of een kalkafzetting aan de voet van het peridium (bij zittende soorten). Er kan ook een pseudocolumella zijn in de vorm van een dikke, basale peridiale plaat met kalk. *
De capillitiumdraden zijn vertakt, soms onderling verbonden, ze hebben soms ook kleine verdikkingen.
Sporen in massa donkerbruin.
Kristalkopjes worden veel gevonden op hyacintbollen die binnenshuis in bakjes tot bloei gebracht worden (Kijk op exoten, april 2019 NMV). Alle in Nederland voorkomende soorten werden gevonden.
Michel Poulin onderscheidt in zijn studie " Étude sur la terminologie des columelles de Myxomycètes " meerdere, kenmerkende steeluiteinden bij vooral Didymium.
Kort samengevat komt het op het volgende neer:
Columella bij Didymium
Echte columella - steel loopt door tot in het sporangium. Bij zittende sporangia is de steel geheel verborgen in het vruchtlichaam.
Basale columella - uitsteeksel van de steel aan de voet van de sporocyste. De vorm is variabel. De columella dringt niet door tot in het vruchtlichaam. Bij zittende sporangia is deze columella vaak gevuld met kalk. Bij sommige gesteelde sporangia is het soms lastig om te onderscheiden of het peridium de top van de steel gekromd bedekt (basale columella) of dat de steel doordringt tot in het vruchtlichaam (echte columella).
Didymium kent 2 speciale soorten basale columella.
Secundaire columella - uitsteeksel aan de steeltop gevormd door een opeenhoping van kalkkristallen, afkomstig van het peridium. Het uitsteeksel is gescheiden van het bovenste deel door een dun vliesje waar de draden van het capillitium aan bevestigd zijn. Als de steel kalkrijk is, is de secundaire columella niet te onderscheiden. Je zou van een pseudocolumella kunnen spreken.
Hypocolumella - bij sterk gekromde vruchtlichamen is de steel bedekt door het peridium dat aan de binnenzijde bekleed is met een laag kalkkristallen. Deze structuur lijkt op de bovengenoemde basale columella. Deze columella komt voor bij soorten met een schijfvormig vruchtlichaam dat rond de steeltop gebold is.
| familie | Didymiaceae (Didymiaceae) |
| info familie | Orde Physarales De familie omvat de volgende geslachten: - Diderma - Didymium - Lepidoderma - Mucilago - Trabooksia Vruchtlichamen in de vorm van aethalia, sporangia of plasmodiocarpen. Vruchtlichamen kalkhoudend, kalk in de vorm van ronde, amorfe korreltjes of in de vorm van kristallen. Capillitium zonder kalk, draadvormig, vertakt of onvertakt of tot een netwerk verbonden. Sporenmassa donkerbruin. |
| naam | spitsstelig_kristalkopje (Didymium bahiense) |
| waar | op kruidachtige plantdelen in loofbossen |
| - | |
| kleur vruchtlichaam | kleurloos met okerkleurige basale plaat |
| steel spits toelopend, oranje- tot roodbruin, voet donker, al dan niet met stofdeeltjes | |
| sporen | (9-)10-12(14,5) mu, met wratjes en groepjes grotere wratten |